ΙΑΧΗ....

Αν ο αριστοτελικός άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, τότε, σε αντιδιαστολή, κι η κοινωνία είναι μια ομάδωση εγωιστών. Μεταξύ αυτών των εγωϊστών, επαναστάτης είναι εκείνος που όχι μόνο αρνείται να αποδεχθεί την πραγματικότητα που τον περιβάλλει, αλλά επιπλέον εξεγείρεται, κάνοντας πράξη τις θεωρήσεις του. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Άλλος είναι ο επαναστάτης που εξεγείρεται συνειδητά κι άλλος όποιος εξεγείρεται ασυνείδητα, επειδή το βάρος των γεγονότων ξεπέρασε τις αντοχές του. Το είδος, δηλαδή, της συνείδησης που κάνει το άτομο να απεξαρτά την δράση του από τις κυρώσεις που επιβάλλει το κοινωνικό του πλαίσιο, πορεύεται αναγκαστικά σε στενωπούς που ενδοφέρουν βία και μαζικοποιείται περισσότερο όταν ελκύει την επίσημη καταστολή. Μια καταστολή μπορεί να εκμηδενίσει ένα επαναστατικό κίνημα, μόνο όταν αυτό είναι ήδη κοινωνικά απονευρωμένο και νεκρό. Στην αντίθετη περίπτωση, η καταστολή το αναζωογονεί και το παρακινεί σε ακόμη πιο αγέρωχες πράξεις. Κι ένα ζωντανό κίνημα επαναστατών είναι τόσο πιο μαζικό, όσο πιο πολύ έχει την μορφή μιας γιγάντιας αιτιακής ιαχής ενός ομογενοποιημένου κοινωνικού εγώ.

Χωρίς Κοινωνική Δικαιοσύνη

Χωρίς Κοινωνική Δικαιοσύνη, ότι και να κάνει ένα Κράτος δεν είναι παρά χονδροειδής ΚΛΟΠΗ!

Ο άνθρωπος ικανοποιεί τις ανάγκες του μέσα στην κοινωνία και ισορροπεί ανάμεσα στο ατομικό και στο κοινωνικό καλό, μέσω του λόγου. Η υλοποίηση αυτής της ισορροπίας γέννησε την ηθική του δυτικού πολιτισμού, όπου το άτομο, ασκώντας βία στον εαυτό του, έμαθε πως η επιβίωση του συνόλου και το κοινό καλό αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση της ατομικής του ζωής. Δυστυχώς όμως, ο πολύς λαός (δηλαδή, η βάση της κοινωνικής πυραμίδας) δεν απόλαυσε ποτέ την αναλογούσα μερίδα από το κοινό συμφέρον, το οποίο ωστόσο υποχρεωνόταν άνωθεν να ενστερνιστεί σαν δικό του. Συχνά μάλιστα υποχρεωνόταν να θυσιάσει το βιός του ή ακόμα και την ζωή του υπέρ εκείνων των συμβόλων και των συμφερόντων που υποτίθεται ότι του τα εγγυόνταν. Αυτός ο οφθαλμοφανής παραλογισμός γεννά κατά καιρούς αιματοβαμμένες ιστορικές ανάπαυλες, όπου ο λόγος δικαιώνει την αρνητική σκέψη των φτωχών. Ακριβώς μια τέτοια ιστορική ανάπαυλα μας πλησιάζει ξανά με καλπασμό.

Αφού κάψαμε εντατικά τα αποθέματα πετρελαίου του πλανήτη, αφού υπερθερμάναμε την αναπνοή μας και φλογίσαμε τα λόγια που ανταλλάσσουμε μεταξύ μας, καταφέραμε τελικά η υπερβολική περιρρέουσα ζεστασιά να μας κοιμήσει και την συνείδηση. Οι τελευταίες “εξετάσεις αίματος” έδειξαν ότι νικά ο δήθεν φυσικός νόμος του καπιταλισμού (παγκοσμιοποίηση) κι αναρωτιέμαι που να κρύβεται το στοιχείο εκείνο της μαρξικής θεωρίας το οποίο οδηγεί σε μια κοινωνία της αλληλεγγύης. δυναμένη να αναδυθεί μόνο με την παρέμβαση του υποκειμένου, δηλαδή της κοινωνίας. Μένει επομένως να αναζητηθεί εκείνο το στοιχείο που παριστά την αξία της υπέρβασης, έναντι εκείνου που παριστά την διασφάλιση και αναπαραγωγή της υφιστάμενης τάξης.

Αφού το νέο δεν πέφτει ποτέ ως μάνα εξ ουρανού, αλλά ενυπάρχει στο παλιό ως δυνατότητα, τώρα που είμαστε μπροστά σε καινοφανείς εξελίξεις λόγω της κρίσης, που είναι περισσότερο από ορατή η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης και που ολοκληρώνεται η υπερσυσσώρευση κεφαλαίου, συνοδευόμενη από εξαθλίωση των λαών, ενώ κινδυνεύουν οι ιστορικά κληρονομημένες συλλογικές ταυτότητες στην περιφέρεια, εκείνο που μετρά είναι μια χειροπιαστή σχέση μεταξύ θεωρίας και πράξης.

Στην πράξη, το μέλλον διαμορφώνεται από δυο λογιών κινήσεις: α) την διαλεκτική κίνηση των εννοιών και β) την πραγματική κίνηση της ιστορίας. Αυτές οι δυό κινήσεις διαπλέκονται αξεδιάλυτα, αλλά την λύση την δίνει ΠΑΝΤΑ η ιστορία κι όχι η θεωρία. Η ορθολογικότητα δεν επιβάλλεται στα γεγονότα, αλλά συνάγεται από αυτά. Οσάκις η θεωρία έσπευσε να σφετεριστεί την ιστορική λύση και να απαντήσει αντ' αυτής, εξέπεσε σε ιδεολογία (δηλαδή, μηχανιστική δικαιολόγηση), που λειτούργησε ως αναισθητικό το οποίο διευκόλυνε την εγχείρηση ώστε να παραχθούν ψευδείς συνειδήσεις και καθεστώτα στυλ “υπαρκτού” σοσιαλισμού. Η ιστορική εμπειρία, άλλωστε, έχει δείξει ότι οι ιδέες δεν είναι παρά έκφραση συμφερόντων που μεταβάλλονται ανάλογα με την τάξη στην οποία ανήκει ο άνθρωπος ή η εκάστοτε ομαδοποίησή του.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΡΕΝΤΖΟ ΜΑΒΙΛΗ

O Μαβίλης γεννήθηκε το 1860 στην Ιθάκη, από πατέρα Ισπανό και μητέρα Κερκυραία και ως τα 20 έζησε στο νησί της μητέρας του. Το 1880 πήγε στη Γερμανία και σπούδασε φιλοσοφία, όπου επηρρεάστηκε από τον Νίτσε, τον Καντ και τον Σοπενάουερ. Συγχρόνως, έγραφε λυρικά ποιήματα (σονέτα) ενώ δημοσίευε και σκακιστικά προβλήματα σε διάφορα γερμανικά έντυπα. Ήταν μεγαλόσωμος, ξανθός με γαλανά μάτια και μιλούσε πέντε γλώσσες (Ιταλικά, Ισπανικά, Αγγλικά, Γερμανικά και Ελληνικά). Το 1890 αναγορεύτηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Έρλαγκεν της Βαυαρίας και επέστρεψε στη Κέρκυρα. Το 1896 πολέμησε εθελοντής στην Κρήτη και το 1897 στην Ήπειρο, όπου και τραυματίστηκε. Το 1910 βγήκε βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Βενιζέλου, όπου υπερασπιζόμενος την δημοτική γλώσσα είπε την ιστορική φράση «Δεν υπάρχει χυδαία γλώσσα, μόνο χυδαίοι άνθρωποι». Επειδή δεν έκανε ρουσφέτια δεν επανεξελέγει στις επόμενες εκλογές. Στον Βαλκανικό πόλεμο του 1912, παρά τα 53 του χρόνια πήγε εθελοντής λοχαγός, αφήνοντας πίσω τον μεγάλο του έρωτα, την ποιήτρια Θεώνη Δρακοπούλου ή Μυρτιώτισσα, που τού' γραψε «Σ' αγαπώ/ δεν μπορώ/ τίποτ' άλλο να πω/ πιο βαθύ, πιο απλό, πιο μεγάλο...». Στις 28 Νοεμβρίου 1912, στη μάχη του Δρίσκου, έξω από τα Γιάννενα, μια σφαίρα τον τραυμάτισε θανάσιμα στο στόμα και εξέπνευσε. Ο Γρηγόρης Ξενόπουλος είπε για εκείνον: «Ο Μαβίλης στάθηκε ένας απ' τους σπάνιους ποιητές που το καλύτερό τους ποίημα ήταν η ίδια η ζωή τους».

ΠΕΛΟΠΑΣ και ΙΠΠΟΔΑΜΕΙΑ

Ο ποταμός Λάδωνας[1] έκανε με την Γαία 20 κόρες και 2 γιούς. Ανάμεσα στις κόρες ήταν η Δάφνη[2], η Τιλφούσα[3] κι η όμορφη Μετώπη που γοήτευσε τον ποταμό Ασωπό[4] (ο οποίος ήταν ο δεύτερος βασιλιάς της πόλης των Πλαταιών, διάδοχος του ιδρυτή της, Κιθαιρώνα[5]) και έκαναν μια κόρη, την Άρπινα. Η Άρπινα, μαζί με το θεό Άρη γέννησε τον Οινόμαο, βασιλιά της Πίσας[6], που παντρεύθηκε την Στερόπη και έκαναν την Ιπποδάμεια.

Ο Τάνταλος, γιος του Δία, αδελφός της Νιόβης και του Βροτέα και βασιλιάς της Σίπυλου στη Φρυγία, με την Ωκεανίδα Διώνη, γέννησε τον Πέλοπα.

Ο Πέλοπας, μετά τον κατατεμαχισμό του από τον πατέρα του, επαναφέρθηκε στη ζωή από το Δία και, διωκόμενος από το βασιλιά της Τροίας, Ίλο, μετέβηκε στην Ήλιδα, όπου και ερωτεύτηκε την Ιπποδάμεια.

Η Ιπποδάμεια, κόρη του Οινόμαου, μαζί με τον Πέλοπα, γιο του Τάνταλου και της Ωκεανίδας Διώνης, και εγγονό του Δία, γέννησαν τον Ατρέα, το Θυέστη, τη Λυσιδίκη, τον Πιτθέα, την Νικίππη, ενώ εξώγαμος γιος του Πέλοπα ήταν και ο Χρύσιππος, και έτσι δημιουργήθηκε η δυναστεία των Ατρειδών.

Ο Ατρέας νυμφεύτηκε την Αερόπη και γέννησαν τον Αγαμέμνονα και το Μενέλαο, ενώ ο Θυέστης γέννησε, με την εξαπατημένη γυναίκα του αδελφού του, Αερόπη, τον Αγλαό, τον Καλαό, τον Ορχομενό, την Πελοπία, τον Πλεισθένη και τον Τάνταλο. Μαζί με την κόρη του, Πελοπία, γέννησε τον Αίγισθο.

Η Αερόπη ήταν κόρη του Κατρέα και της Φρονίας. Ο Κατρέας ήταν γιος του Μίνωα και της Πασιφάης, αδελφός του Ανδρόγεω, της Ακάλης, της Αριάδνης, του Γλαύκου, του Δευκαλίωνα και της Φαίδρας. Η μητέρα του ήταν κόρη του Ηλίου και της Περσηίδας, ενώ ο πατέρας του ήταν γιος του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Ραδάμανθυ.

---

[1] Ο Λάδωνας (ο αρκαδικός, γιατί υπάρχει κι ο ηλειακός) ήταν ποτάμιος Θεός, γιός του Έχιδνας και του Τυφώνα και πατέρας της νύμφης των δασών Δάφνης, της Μετώπης και της νύμφης των νερών και μάντισσας Τιλφούσας. Είχε μορφή δράκοντα και ονομαζόταν «χθόνιος όφις». Στις όχθες του διαδραματίσθηκαν πολλές περιπέτειες, όπως ο μύθος του γιου του βασιλιά Οινόμαου, του Λεύκιππου, που ντύθηκε γυναίκα, για να βρεθεί κοντά στη αγαπημένη του, την νύμφη Δάφνη (βλέπε παρακάτω την ιστορία της), αλλά το πλήρωσε με την ζωή του, λόγω ζηλοτυπίας του Απόλλωνα. Εκεί κυνηγούσε η θεά Άρτεμις και λουζόταν η θεά Δήμητρα. Στις όχθες του συνέλαβε το ελάφι της Αρτέμιδος ο Ηρακλής. Στα δάση που συνοδεύουν τον ρου του, έζησαν τον έρωτά τους η Αφροδίτη κι ο θεός του πολέμου Άρης. Εκεί κυνήγησε ο τραγοπόδαρος θεός Πάνας την νύμφη Σύριγγα, η οποία για να γλυτώσει μεταμορφώθηκε σε καλάμι, από το οποίο ο θεό έφτιαξε την φλογέρα του, την ξακουστή σύριγγα. Ο Λάδωνας ήταν επιφορτισμένος από την Ήρα με τη φύλαξη των χρυσών μήλων των Εσπερίδων στο δένδρο της ζωής, γιατί οι κόρες του Άτλαντα πήγαιναν κρυφά και τα έκλεβαν. Οι αρχαίοι φαντάζονταν το Λάδωνα με υπερφυσικές ικανότητες, με 100 κεφάλια (όπως μας λέει ο Αριστοφάνης) και την ικανότητα να παραμένει πάντα άυπνος. Λεγόταν ότι ήταν κι αθάνατος, όμως ο Ηρακλής, όταν πήγε να κλέψει τα μήλα, τον σκότωσε με μια ροπαλιά. Όταν την επόμενη μέρα πέρασαν από εκεί οι Αργοναύτες είδαν τον Λάδωνα να συστρέφεται, να χαροπαλεύει και τελικά να ξεψυχά (Αργοναυτικά, βιβλίο ΙV). Η πάλη του Λάδωνα με τον Ηρακλή εικονίζεται σε πολλές παραστάσεις αγγείων. Ο ρωμαίος Gaius Julius Hyginus στην Astronomica 1 ταυτίζει τον Λάδωνα με τον αστερισμό του Δράκου.

[2] Η Δάφνη ήταν κόρη του Λάδωνα και νύμφη των δασών που την αγάπησε, χωρίς ανταπόκριση, ο Απόλλωνας. Την κυνήγησε στις όχθες του Λάδωνα κι όταν κατάφερε να την πάρει στην αγκαλιά του, εκείνη με τη βοήθεια της μητέρας της, μεταμορφώθηκε σε θάμνο. Από αυτόν τον θάμνο ο απαρηγόρητος θεός έκοψε ένα κλαδί και διακόσμησε το κεφάλι του, ανάγοντάς το σε ιερό φυτό. Έκτοτε, το φυτό Δάφνη έχει γίνει σύμβολο νίκης και επιδοκιμασίας, αντισταθμίζοντας την ερωτική ήττα του Απόλλωνα με τις αθλητικές νίκες των Ολυμπιακών αγώνων. Στη ψυχανάλυση, ο μύθος της Δάφνης και του Απόλλωνα αποσυμβολίζεται ως παράδειγμα δημιουργικής ανακατεύθυνσης της libido.

[3] Η ιστορία της Τιλφούσας έχει ως εξής: Ο Απόλλωνας κάποτε εγκατέλειψε την θεϊκή ραστώνη του Ολύμπου κι έψαξε κατάλληλο τόπο για να κτίσει ένα μαντείο. Πέρασε από πολλά μέρη αλλά δεν βρήκε κάτι που να τον ικανοποιεί. Διαβαίνοντας στα μέρη της Θήβας, που τότε καλύπτονταν με παρθένα δάση, έφτασε στην Αλίαρτο και κατέληξε στα νερά της πηγής Τιλφούσας κάτω απ’ το ομώνυμο όρος (Τιλφούσιο). Εκεί, βρήκε τον τόπο που γύρευε. Το κελάρισμα της πηγής, το πυκνό δάσος και το βουνό από πάνω ήταν ό,τι επιθυμούσε. Μόλις άρχισε να χαράζει τα όριά του μαντείου, αναδύθηκε η νύμφη Τιλφούσα, που εξουσίαζε τα νερά της πηγής και δεν ήθελε να μοιραστεί τη θέση της με το θεό, οπότε τον απέτρεψε να στήσει εκεί το μαντείο, λέγοντάς ότι οι περαστικοί έρχονται να ποτίσουν τα άλογά και τα μουλάρια τους και τα ποδοβολητά κάνουν συνεχή θόρυβο. Για να τον ξεφορτωθεί μια και καλή, τον έστειλε, δολίως, στον Παρνασσό, στην πηγή Κασταλία, που γνώριζε ότι κρυβόταν ένα τεράστιο θανατηφόρο φίδι. Ο Απόλλωνας πείστηκε, πήγε εκεί κι έστησε τα θεμέλια του Μαντείου του. Όταν ήλθε το μεγάλο φίδι, κατάλαβε την παγίδα κι αφού το σκότωσε γύρισε στην πηγη της Τιλφούσας, έφραξε τη ροή της με μεγάλα βράχια και έκτισε δίπλα ένα βωμό.

[4] Ο Ασωπός ήταν γιός του Ποσειδώνα και της Πυρός.

[5] Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Κιθαιρώνας είναι ιδρυτής της πόλης των Πλαταιών και έδωσε το όνομά του στο βουνό που ορθώνεται πίσω της. Υπάρχουν δύο μυθολογικές εκδοχές για τον Κιθαιρώνα. Η πρώτη τον θέλει ως ένα πολύ ωραίο νέο, που τον ερωτεύθηκε η ερινύα Τισιφόνη. Αυτός περιφρόνησε τον έρωτά της κι η ερινύα για να τον εκδικηθεί μεταμόρφωσε μια από τις τρίχες της σε φίδι, που τον τσίμπησε. Ο Κιθαιρώνας πεθαίνοντας στις πλαγιές του βουνού, που ονομαζόταν έως τότε Αστερίων, του έδωσε το όνομά του. Μια άλλη εκδοχή του μύθου λέει ότι ο Κιθαιρώνας και ο Ελικώνας ήταν αδέλφια. Ο Ελικώνας ήταν καλός κι αξιαγάπητος, ενώ ο Κιθαιρώνας βίαιος και απόμακρος. Σε έναν οικογενειακό καβγά ο Κιθαιρώνας σκότωσε τον αδελφό του αλλά λίγο αργότερα σκοτώθηκε κι ο ίδιος πέφτοντας από έναν γκρεμό. Σε ανάμνηση των δύο αδελφών οι κάτοικοι έδωσαν τα ονόματά τους στα δύο γειτονικά βοιωτικά βουνά. Το ένα βουνό που ήταν έδρα των Ερινύων, σε ανάμνηση του βίαιου αδελφού, το ονόμασαν Κιθαιρώνα και το διπλανό, που ήταν έδρα των Μουσών, σε ανάμνηση του καλού αδελφού το είπαν Ελικώνα.

[6] Αρχαία πόλη στην Ηλεία της Πελοποννήσου, κοντά στην Ολυμπία. Ιδρυτής της ήταν ο εγγονός του Αίολου, ο Πίσος. Η πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους, οπότε ήταν και η πρωτεύουσα του κράτους της Πισάτιδας και διαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο στη διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων. Αργότερα υποτάχτηκε στους Ηλείους. Οι Πισάτες δεν έπαψαν να ζητούν την ανεξαρτησία τους και παράλληλα την κυριότητα του ιερού της Ολυμπίας και δημιουργούσαν συνεχώς προβλήματα στους Ηλείους. Το 346 π.Χ. σε συμμαχία με τους Αρκάδες πέτυχαν την ανεξαρτησία τους και μάλιστα οργάνωσαν και τους Ολυμπιακούς αγώνες. Δεν μπόρεσαν όμως να αντέξουν στην επίθεση των Ηλείων, που έγινε κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας των αγώνων, και υποτάχτηκαν πάλι. Από τότε η Π. παρήκμασε και μάλιστα την εποχή του Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.), δεν υπήρχαν στη θέση της άλλοτε ακμαίας πόλης παρά μόνο ερείπια.

Προσωπικοί Εξαγνισμοί

Από μικρό παιδί μου άρεσε ο εξαγνισμός μιας βουτιάς στα νερά των θαλασσών, των ποταμιών ή των λιμνών... παρομοιες διαδικασίες χρειαζόμαστε ολοι... εναλλακτικούς τρόπους να απογυμνωνόμαστε απ' τις σκοτεινές μας έγνοιες... άλλωστε, οι ερωτικές, οι φιλικές κι όλες οι άλλες συναφείς απελευθερωτικές γύμνιες έπονται σε ωραιότητα, γιατί έχουν ως καταλυτική προϋπόθεση την αποκάθαρση της πρώτης... βλέπει κανείς την διαφορά όταν "μπουκάρει" στην παρέα σκοτισμένος κι αναγκάζεται να αφεθεί στη θωπεία των άλλων, που δεν είναι πάντα δεδομένη ή η κατάλληλη... η θωπεία της φύσης, των βουνών, των σπηλαίων και του νερού της θάλασσας είναι πάντα εκεί... παντα θεραπευτική... και πάντα υπομονετικά μας περιμένει!!!

Πολιτεία του Πλάτωνα.

1. Εισαγωγή. Ο άνθρωπος, δεν ονειρεύεται μόνο για τον εαυτό του, κάνει και συλλογικά όνειρα, για ένα κόσμο ευτυχισμένο. Η τέχνη, η θρησκεία και η φιλοσοφία στηρίζουν τέτοια όνειρα και τους δίνουν μορφή. Κάτι παρόμοιο είναι και η Πολιτεία του Πλάτωνα. Μια ουτοπία περί κράτους, που συνδέει την πολιτική με την ηθική, την μεταφυσική, την ορθολογικότητα, την θρησκεία και την μυθική διάσταση.

2. Ερώτημα πρώτο: Δικαιοσύνη! Πως μπορεί να υπάρχει μια δίκαιη τάξη πραγμάτων που να ισχύει πάντα; Απάντηση: Να διοικούν οι Σοφοί και οι Άριστοι. Να έχουν δηλαδή οι Άριστοι, εκτός από σοφία και δύναμη να ηγούνται. Για τον Πλάτωνα, η δικαιοσύνη είναι η βασικότερη αρετή του ανθρώπου, γιατί θέτει όλους τους στόχους, τις ανάγκες και τις άλλες αρετές σε ισορροπία μεταξύ τους. Δεν υπόκειται σε αλλαγές, ανάλογα με τα συμφέροντα και τις συμβάσεις, αλλά έχει σταθερούς κανόνες, προς το συμφέρον του πολίτη.

3. Τριμερής κατανομή. Η Δικαιοσύνη σχετίζεται με την υγεία της ψυχής (= άθροισμα πνεύματος και συναισθήματος). Η Ψυχή έχει 3 δεξιότητες: Λογική, βούληση και Πάθος. Σε αυτές αντιστοιχούν 3 αρετές: Σοφία, Γενναιότητα, Σύνεση. Η τάξη στην ψυχή υπάρχει όταν η Λογική εξουσιάζει τα Πάθη, με την βοήθεια της Βούλησης. Σε πολιτικό πλαίσιο: ο Ηγεμόνας είναι η Λογική, οι επίκουροί του είναι η Βούληση και το Πλήθος, τα Πάθη. Οι αρετές συνδέονται με τις κοινωνικές τάξεις. Οι ηγεμόνες έχουν την Σοφία για να παίρνουν αποφάσεις. Οι επίκουροι, την γενναιότητα, για να πολεμούν τους εχθρούς. Ο λαός την σύνεση, για να νικά τα πάθη.

4. Δομή ιδανικής Πολιτείας. Διαφωνίες και επαναστάσεις, είναι σημάδια έλλειψης δικαιοσύνης. Γι’ αυτό οι ηγεμόνες επιλέγονται αυστηρά. Η διαπαιδαγώγησή τους έχει μεγάλη σημασία, ώστε να αποκτούν αυτογνωσία. Γενικά την εκπαίδευση όλων την αναλαμβάνει το κράτος. Στο κράτος αυτό δεν υπάρχουν οι παλιές δομές οικογένειας και ιδιοκτησίας. Υπάρχει κοινοκτημοσύνη ερωτικών συντρόφων, αλλά όχι και αχαλίνωτος σεξουαλισμός. Η άρχουσα τάξη ζει ασκητικά, για να μην μπει στον πειρασμό για πλουτισμό και συσσώρευση δύναμης. Η νέα γενιά εκπαιδεύεται από την άρχουσα τάξη. Μαθήματα: Μουσική (μόνο δωρικούς και φρυγικούς ρυθμούς που ανεβάζουν την γενναιότητα), Γυμναστική, Μαθηματικά (για τους ηγέτες μόνο) και Φιλοσοφία (5 χρόνια για όλους και άλλα 15 για τους επίλεκτους). Η τέχνη δεν βοηθά στην εκπαίδευση, γιατί εξάπτει την φαντασία. Οι επίλεκτοι, ενώ θα κυβερνούν, δεν θα παραμελούν την φιλοσοφική τους μελέτη. Για να γίνουν ηγέτες πρέπει να περάσουν τα 50, και να εξασκηθούν στην μελέτη της ιδέας του αγαθού.

5. Ιδέες. Γενικά η θεωρία των ιδεών αναπτύσσεται με τον περίφημο μύθο του σπηλαίου. Οι άνθρωποι ζουν φυλακισμένοι σε σπήλαιο. Βλέπουν σκιές των πραγμάτων, στον τοίχο απέναντι τους. Αν κάποιος αποδράσει, βγει στο φως του ήλιου, δει την πραγματικότητα και γυρίσει στο σπήλαιο να διηγηθεί την αλήθεια, οι άλλοι δεν θα τον πιστέψουν, αλλά ο ίδιος, τυφλωμένος από το λαμπρό φως του ήλιου, δεν θα μπορεί πια να δει τις σκιές στον τοίχο που έβλεπε πρωτύτερα. Η Σπηλιά είναι ο κόσμος των αισθήσεων, στον οποίον είμαστε αιχμάλωτοι. Ο δέσμιος που δραπετεύει και ξαναγυρνά, είναι ο φιλόσοφος. Ο κόσμος εκτός σπηλιάς είναι ο κόσμος των ιδεών. Για κάθε πράγμα (σκιά) που υπάρχει στον κόσμο των αισθήσεων, υπάρχει ένα αντίστοιχο ιδανικό πρότυπο εκεί. Μια ιδέα. Όλες οι ιδέες ακολουθούν μια κλιμακωτή ιεραρχική τάξη. Στην κορυφή είναι η ιδέα του Αγαθού.

6. Υπάρχουν 4 βαθμίδες συναίσθησης της πραγματικότητας. Χαμηλότερα είναι η Τέχνη, γιατί έχει να κάνει με αντίγραφα και αναπαραστάσεις αισθητηριακών πραγμάτων. Μετά είναι η αισθητηριακή αντίληψη, που είναι αντίγραφο του κόσμου των ιδεών. Μετά είναι η αντίληψη των μαθηματικών δομών, ως γέφυρα προς τον κόσμο των ιδεών και τέλος είναι ο κόσμος των ιδεών, όπου είναι και η αληθής αντίληψη του λόγου. Ο κόσμος των ιδεών δεν υπόκειται σε μεταβολές, ενώ οι άλλοι κόσμοι – βαθμίδες, ναι.

7. Πολιτεία και θρησκεία. Οι ηγέτες είναι και ιερείς συγχρόνως, γιατί οι ιδέες είναι και ένα είδος οράματος. Έπειτα, η ψυχή είναι αθάνατη και μετά θάνατον περιπλανιέται μέχρι να εξιλεωθεί για τα στραβοπατήματά της και μετενσαρκώνεται σε άνθρωπο ή ζώο. Έτσι μια ενάρετη ζωή, αποκτά και μια μυθική διάσταση.

8. Επίλογος. Η ουτοπική ιδέα μιας σοφής και ταυτόχρονα ασκητικής ομάδας άσκησε μεγάλη επιρροή. Ακόμα και ο Πόππερ που κατέκρινε την πλατωνική Πολιτεία ως ολοκληρωτικό μόρφωμα, δήλωνε εκστασιασμένος από την σύλληψη. Ενδοφέρει σπέρματα αταξικής μαρξιστικής και ιδανικής κοινωνίας

Ηθικό και Νόμιμο

Όπως υπάρχουν νόμοι που είναι αδιάφοροι ως προς την ηθική (πχ. το να οδηγούμε δεξιά), έτσι υπάρχουν και ηθικοί κανόνες που δεν μπορούν να γίνουν νόμοι (πχ η φιλευσπλαχνία). Αν, φερ’ ειπείν, η αρετή γινόταν νόμος θα ξέπεφτε σε κανονιστική διάταξη και θα καταντούσε τυραννία. Ηθική και Δίκαιο δεν ταυτίζονται. Δεν είναι ορθός ο ισχυρισμός ότι όποιος είναι νόμιμος είναι αναγκαστικά και ηθικός διότι οι νόμοι, γενικά, δεν εξαντλούν, δεν περιλαμβάνουν και δεν προκύπτουν από τις ηθικές επιταγές. Άλλωστε υπάρχουν νόμοι που είναι άδικοι και τους πολεμάμε ή ψηφίζουμε πολιτικούς διότι επαγγέλλονται την αλλαγή τους. Οι ηθικές επιταγές, από την άλλη, δεν μπορούν να κωδικοποιηθούν και έχουν υποκειμενικό χαρακτήρα, την στιγμή που το δίκαιο οφείλει να είναι αντικειμενικό και να έχει κριτήριο το γενικό συμφέρον. Η Ηθική δεν έχει ενιαίους κανόνες για όλους, αλλάζει με τον καιρό και διαφέρει από την μια κοινωνική ομάδα στην άλλη ή από τόπο σε τόπο. Η προηγούμενη γενιά για παράδειγμα, επεδίωκε την πολιτική ελευθερία, ενώ η παρούσα την ατομική ευημερία, επομένως η κάθε γενιά διαμορφώνει εκείνα τα ερωτήματα που προκύπτουν από την ηθική και τα ενδιαφέροντά της. Από την άλλη μεριά, μια νομοθετική πολιτική μπορεί να εγείρει αντιδιαμετρικές προσεγγίσεις στις διάφορες κοινωνικές ομάδες. Για παράδειγμα, η ελευθερία της πορνογραφίας μπορεί για τις φεμινίστριες να συνιστά καταπίεση, ενώ για έναν φιλελεύθερο να αποτελεί καταπίεση η κατάργησή της.

Τα σημερινά κράτη είναι κράτη δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι, θεωρητικά, οι νόμοι εφαρμόζονται από όλους και ισχύουν για όλους. Δυστυχώς, όμως, μερικοί νόμοι δεν εφαρμόζονται. Στην πατρίδα μας για παράδειγμα, υπάρχουν 43.000 αυθαίρετα κτίσματα τα οποία κανείς δεν ρίχνει ενώ εκδόθηκε γι’ αυτά πρωτόκολλο τελεσίδικης κατεδάφισης. Το ίδιο συμβαίνει με την φοροδιαφυγή, που ενώ απαγορεύεται, είναι «εθνικό σπορ». Βλέπουμε, δηλαδή ότι στο πεδίο της πολιτικής, εκεί που ισχύει η μακιαβελική ρήση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», υπάρχει μια διαβάθμιση στην νομιμότητα, η οποία ξεκινά από το «απολύτως νόμιμο», πάει στο «νομιμοφανές», περνά από την γειτονιά του «ημι-νόμιμου» και περιλαμβάνει οριακά ακόμα και το «ανεκτά παράνομο», αφήνοντας πολλά περιθώρια για ερμηνείες και εγείροντας δικαιολογημένα ερωτηματικά για το αν τελικά ζούμε σε ένα κράτος δικαίου ή σε ένα κράτος «ανεκτού αδίκου».

Αν η έννοια της νομιμοφροσύνης είναι «λάστιχο», ανακύπτει το ερώτημα αν υπάρχει όριο στο τέντωμα της. Σαφώς υπάρχει μια ρητή παράμετρος που πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη: η αισθητική. Χωρίς αυτήν όλα οδηγούνται σε αδιέξοδο. Μερικοί εντοπίζουν εδώ την διαφορά μεταξύ των εννοιών του «δικαιούμαι» και του «μπορώ». Όλοι δικαιούνται, πχ να φτιάξουν μια δική τους εταιρία offshore, αλλά πόσοι το μπορούν στην πραγματικότητα;